مقایسهی وضعیت زنان در زیر سایه حکومت فعلی و قبلی طالبان
زن نصف پیکر جامعه، زن مادر، خواهر، همسر و دهها حقیقت غیر قابل انکار دیگر؛ اما در افغانستان زنان همیشه در حال مبارزه و دفاع از خود بوده، که این مبارزه سالها را دربر گرفته و خواهد گرفت. که در پی این دادخواهی و مبارزه هزاران زن قربانی شده و بعد از این هم آیا قربانی خواهد شد؟
زنان افغانستان نماد شجاعت، سمبول غیرت، رب النوع عزت است که در طول تاریخ افتخارات زیادی را برای کشوری شان رقم زده اند. و همیشه اسلامیت خود را حفظ کرده اند.
اما نظام ها همیشه با این زنان؛ با زبان دیکتاتوری سخن گفته و مردسالاری عمل نموده است.
کاری از کبری علیزاده
وضعیت زنان در حکومت امارت اسلامی طالبان؛ زنان افغانستان در یک دهکدهی کوچک حبس شده اند و مجبور است که با سیاست های سختیگرانه و ضد زن حکومت فعلی خود را عیار کند، چون کسی صدایشان را نمیشنود.
زنان در یک سال حکومت به رسمیت نشناختهی طالبان بد ترین وضعیت خود را سپری میکند.
1: زنان از تمام ادارات دولتی به بهانههای مختلفِ مثل اینکه؛ شما به خانهی تان بنشینید و ما معاش شما را پرداخت میکنیم، برادر تان را که سواد داشته باشد به جای تان روان کنید، وزارت خانههای امور زنان بسته شدند؛ و یا هم به زور اخراج شدند
2: زنانِ که در پستهای بلند دولتی مثل جنرال، دگروال، بریدمل، پولیس و غیره بودند بسیار به شکل فجیع اختطاف و کشته شدند.
3: زنان از حق تحصیل باز ماندند، اما با تلاش معترضین و دادخواهیهای مکرر؛ طالبان پوهنتون را به روی دختران باز کردند، با آن هم شرط و قیودات سختی را برای دانشجویان دختر گذاشتند. که باعث دلسردی و بی علاقهگی محصلهای دختر از درس و حتا ترک دانشگاه شدند.
4: در حگومت فعلی طالبان دختران بالاتر از صنف ششم اجازهی رفتن به مکتب را ندارد.
5: در حکومت فعلی طالبان 1401/7/24 زنان در رسانه ها کار کرده نمیتواند. تعدادی کمی که هم حضور دارد، با لباس و ماکس سیاه باید کار کند.
6: زنان در حکومت فعلی طالبان به تنهای سفر کرده نمیتواند؛ و باید یک محرم با خود داشته باشد.
7: و در تازه ترین موارد؛ حق انتخاب رشتههای مهم شغلی در بزرگترین آزمون کانکور از دختران سلب شد
8: طالبان به زور با دختران کسانیکه پست بلند دولتی داشتند، نکاح کردند.
وضعیت زنان در حکومت بیست سال قبل طالبان
با گذشت نزدیک به 18 سال از سقوط حکومت طالبان، دورانی که زنان افغانستان متحمل سختترین تبعیضها و سختگیریها از جانب این حکومت بودند، اینک زنان این کشور دوباره به همان سرنوشت دچار شده اند. آنها که در دوره طالبان حتی حق درس خواندن نداشتند اکنون با حضور در جامعه توانستهاند در برخی فعالیتهای مختلف سیاسی و اجتماعی شرکت کنند. و توانستن که به خارج از کشور برود.
ولی با وجود تمام پیشرفتهایی که افغانستان در این زمینه داشته است هنوز هم زنان این کشور با چالشهای زیادی روبرو هستند، مردسالاری کماکان فرهنگ غالب در این کشور است و بخش زیادی از قربانیان خشونتهای خانوادگی و اجتماعی را زنان تشکیل میدهند. همچنین طالبان مانع بزرگی بر سر راه تحقق حقوق زنان در این کشور محسوب میشود. سازمان آمار مرکزی(cso) در سال 2010 مهمترین مشکلات مربوط به زنان افغان را خشونت خانگی، ازدواج اجباری و عدم حمایت مالی عنوان کرد.
وضعیت حقوق زنان در دوره حکومت بیست سال قبل طالبان
گروههای حقوق بشری شرایط زندگی زنان افغانستان در دوره طالبان را یکی از بدترین شرایطی که جهان با آن روبرو شده است توصیف کردند. از سال 1996تا 2001 حق رأی دادن، آموزش و کار کردن توسط طالبان از زنان سلب شده بود.
در سال 1997 طالبان بر اساس قانونی درس خواندن زنان در مراکز آموزش عمومی را ممنوع اعلام کرد. به این ترتیب مراکز آموزشی کوچکی بهصورت خودجوش در خانهها توسط افراد برای آموزش به دخترها شکل گرفت. اما در سال 1998 طالبان درس خواندن دختران در این مکاتب را بعد از 9 سالگی ممنوع و موارد آموزشی قبل از این سن را محدود به آموزش قرآن کرد. به این ترتیب نرخ سواد در افغانستان به 13درصد در شهرها؛ و 3 تا 4 درصد در روستاها کاهش یافت.
در سال 1998 آنها از دسترسی به بیمارستانهای عمومی منع شدند. این مسئله نه تنها بر سلامت زنان این کشور تأثیر منفی گذاشت، بلکه منجر به افزایش نرخ مرگ و میر نوزادان نیز گشت. طبق آمار در آن زمان از هر 1000 کودک 165 نفر زیر سن یک سالگی جان خود را از دست میداد
در سال 1997 طالبان اشتغال زنان در اماکن عمومی را ممنوع اعلام کرد. ممنوعیت اشتغال زنان نه تنها بر زندگی زنان افغان بخصوص آنهایی که دارای تحصیلات و یا سرپرست خانوار بودند تأثیر منفی گذاشت بلکه اخراج معلمهای زن برای سیستم آموزشی این کشور نیز عواقبی منفی به بار آورد و آن را با کمبود نیرو روبرو کرد.
طالبان حجاب بسیار سختگیرانهای شامل برقع بر زنان تحمیل کرده بود. همچنین آنها قانوناً اجازه راه رفتن در خیابان را نداشتند، مگر اینکه همسر یا یکی از مردانی که محرم باشند، آنها را همراهی کند.
طالبان خانوادهها را تشویق به ازدواج زودهنگام دخترانشان میکرد. طبق گزارش سازمان عفو بینالملل 80 درصد ازدواجها در دوره حکومت طالبان اجباری بوده است.
کبرا ( علیزاده )