چرخ زندگی اش وابسته به چرخ ریسندگی

شغل های خانگی و کسب و کار در هر جامعه‌ی به مردم آن در جهت رشد اقتصادی و درآمد زایی کمک زیادی می‌کند. افراد با کار در خانه هم به اقتصاد خود و کشور می تواند تغییر وارد کند.

امروز دیدن عاطفه رفتم، معلمی که در کنار آموزگاری در خانه کسب و کار راه انداخته است. عاطفه هفت سال میشود که معلم است نه‌تنها او بلکه همسر و پدرهمسرش نیز معلم اند. شغلی که معاشش مصارف خانواده را تامین نمی‌کند. آنها برای بیشبرد زندگی مجبور اند چندین کار انجام دهند.

عاطفه در خانه نخ ریسی میکند. کاری که مادر همسرش با دست و دستگاه سنتی پشم گوسفند را به نخ یا تار می‌ریسد. به بارو عاطفه نخ ریسی کار پر درآمد است اما خیلی مشقت دارد. مادر همسرش نخ ریسی را به گونه ستنی بلد است و اما عاطفه با سایر افراد خانواده با دستگاه عصری نخ ریسی می‌کنند.
عاطفه در خانه کرای زندگی می‌کند. حویلی کوچک با چهاراتاق که برای این خانواده خیلی کوچک است. آنها باید ماهانه حدود چهار هزار افغانی کرایه پرداخت کنند. ازعاطفه دربارده کسب کارش و اینکه چطور پشم را دریافت می کنند پرسیدم.
عاطفه درجوابم گفت:” من توسط خانم های همسایه به این کار آشنا شدم. آنها در یک شرکت نخ ریسی کار میکنند. این خانم‌ها به من گفتند این شرکت در خانه هم ماشین تار(دستگاه نخ ریسی) به کسانی که نمی توانند به شرکت بیایند، می دهد. من هم به شرکت مراجعه کردم وشرایط خودم را برای مسوول شرکت توضیح دادم. این شرکت طبق قراردادی به من چهارپایه ماشین داد. در کنار ماشین شرکت خودش پشم هم می دهد . من در آخر ماه تارها را به شرکت تسلیم می‌کنم.
عاطفه معلم شاگردان صنف دوازدهم بود. او تا دوسال قبل در مکتب دولتی رابعه بلخی و هم‌چنان یک مکتب خصوصی برای دختران مضمون ادبیات دری را تدریس میکرد. اما بعد از روی کارآمدن دولت طالبانی مدت بیکار بود چون صنف های که او تدریس میکرد دیگر اجازه آمدن به مکتب را نداشتد. از طرفی هم مکتب خصوصی او را تا باز شدن مکتب به روی دختران بالای صنف ششم از کار برکنار کرده است.
وقتی حرف میزدیم او هم زمان با حرف زدن همراه من با خیلی دقت متوجه دستگاه نخ ریسی هم بود. از او درباره کارش پرسیدم که آیا دیگر به مکتب نمیروید یا در کل فقط مصروف نخ‌ ریسی هستید؟
میگوید: ” نیم روز درمکتب استم و درحال حاضر به شاگردان صنف پنج و ششم ادبیات دری تدریس می‌کنم. نصف دیگر روز مصروف نخ ریسی استم.” هم چنان اضافه می کند “نخ ریسی با دست زمانی زیاد را میگرد؛ اما دستگاه آسان تر است اما دقت بیشتر لازم دارد. چون اگر متوجه نباشید ممکن نخ خراب شود. میگوید “عاشق درس دادن استم برای همین با وجود معاش کم و روزگار خراب هنوز هم درس میدهم .” خانواده او بعد از مسدود شدن مکتب ها برای دختران بالای صنف ششم به او گفتند که درس دادن را ترک کند. اما خودش می‌گوید نمی خواهد درس دادن را ترک کند. او میگوید تا زمانی که شاگرد است استاد هم باید باشد حتا اگر شاگرد نباشد باید استاد مردم را تشویق به آموختن کند مهم نیست که مکتب باشد با نباشد.
از او درباره شاگردانش پرسیدم که آیا با آنها درتماس هستید با از آنها خبر دارید؟ او دستگاه نخ ریسی اش را خاموش کرد و من را به اتاق دیگر برد. آنجا دو وسه پیاله آب نوشید. مثل که خیلی تشنه بود. به من گفت سوالت را دوباره بگو. شاید در سر و صدای دستگاه ها نشنیده باشد.
من سوال را دوباره پرسیدم. او درجوابم بیان کرد که با شاگردانش در تماس است. در گروه واتساپ که دارند با هم حرف می زنند. او میگوید نصف دختران صنف ازدواج کرده اند. و چند تن دیگر با خانواده مهاجر شدند. اما همین دختران برایش یک صنف آنلاین درست کرده است تا خودش و چند تن ازاستادان دیگر برای دختران که نمی توانند مکتب بروند درس بدهند. به باور عاطفه طالبان مثل گذشته نمی توانند خانم ها را منزوی کنند با بستن مکتب و دانشگاه مانع تحصیل دختران شده نمی توانند. مکتب و دانشگاه فقط یک مکان است و آموختن در عصر حاضر نیاز به مکان ندارد بلکه نیاز به اراده دارد.
از او خواستم درباره نخ ریسی برایم بگوید. خانم عاطفه برایم درباره مراحل نخ ریسی گفت:” تبدیل پشم به تار(نخ) را ریسندگی نامیده می‌شود. و نخ ریسی سه مرحله دارد. اول.کش کردن یا موازی کردن پشم، دوم. چرخ دادن وسوم هم پیچیدن تار. وقتی پشم را به شکل موازی کش می کنید با دست چرخ می دهید پشم با هم درگیر می‌شوند و با هم پیچ میشود در آخر هم نخ تولید می‌شود. او به اضافه صحبت هایش می گوید این کار از زمانه های قدیم در کشور مروج بود بخصوص درمیان کسانی که مال( حیوانات خانگی مثل بز و گوسفند…) داشتند. او مادرهمسرش را مثال میزند و میگوید که او از جوانی به نخ ریسی بلدیت دارد و با دستگاه های قدیمی و محلی پشم گوسفندان شان را به تار تبدیل می‌کردند.
نخ ریسی جزه صنایع مهم در تمام کشورهای صنعتی است و ریسندگی نخ باعث رشد صنعت قالین و نخ می‌شود.
ازعاطفه خانم درباره تولید نخ و استفاده آن پرسیدم واینکه آیا این کار پر درآمد است یا خیر؟ او به ادامه حرف هایش به من گفت که نخ ریسی کار پر در آمد است اگر پشم و دستگاه از خودت باشد. اما با کار کردن برای کسی دیگر تو فقط کارگر استی و مزدت را میگیری ؛ اما به نسبت کار نخ ریسی برای کارگر پولش اندک است. او میگوید برای شرکت که کار کنند در اصل مسوولش در پاکستان زندگی می‌کند و تارهای تولید شده در شرکت افغانی به پاکستان میرود. او درآخر حرف هایش بیان می‌کند برای من و خانواده ام از اینکه مصروف استیم و از بیکاری دوریم این کار خوب است؛ چون هم در خانه استیم و هم کار میکنیم و پول می‌گیرم برای چرخاندن چرخ زندگی این کار خوب است.
امروزه کسب و کار‌های خانگی از بخش های حیاتی و ضروری فعالیت های اقتصادی در تمام کشور های جهان حساب می‌شود. درواقع می‌توان گفت کسب و کار خانگی به عنوان راهکاری مهم برای ایجاد شغل و نوآوری در بخش محصولات وهم چنان ایجاد توازن بین مسوولیت خانوادگی زنان و استغال آنان، حذف هزینه های اضافی مثل خرید یا اجاره کارگاه ، استفاده از سایر اعضای فامیل به عنوان نیروی کار خیلی موثر است.

گزارش از M. Seyam1