فرخنده: سوم می برابر است با روز جهانی آزادی مطبوعات، در حالی حاضر افغانستان بیشترین آمار عدم مصوونیت شغلی و جانی خبرنگاران را دارد.
آزاده یکی از خبرنگاران می‌گوید، در طول سال‌ها که دوران مکتب را سپری کردم منتظر اعلان نتیجه راه یابی به رشته دلخواه خود” رشته خبرنگاری” بودم، او فعلا ۲۰ سال دارد و می‌گوید از ولایت غزنی است. وی که علاقمندی خاص به رشته ی خبرنگاری دارد گفت، برای رسیدن به هدفم راه های سخت و دشواری را طی کرده ام.
” من از اوایل رفتن به مکتب دوست داشتم د آینده یک خبرنگار موفق و ماهر برای جامعه ی خود باشم، پدر و مادرم با این رشته سخت مخالف بود اما من با تعقیب کردن رویاهایم خلاف میل فامیل ام حرکت کردم، وقتی صنف ده مکتب بودم اساتید و صنفی هایم همه از علاقه مندی من به رشته ی ژورنالیزم آگاه بود به همین دلیل یک روز همراه با استاد در دفتر رادیو سماع رفتم، سماع یکی از رادیو های پرطرفدار در ولایت غزنی بود. از دیدن خبرنگاران به وجد آمده بودم.
وقتی روز بعدی رفتم مکتب و استاد در صنف آمد با تاکید زیاد واداراش نمودم تا اینکه مرا به حیث کارآموز در رادیو استخدام نماید. با پیگیری این موضوع استاد موفق شد تامن به عنوان یکی از گرداننده های برنامه تفریحی این رادیو کار نمایم.
از اینکه خانواده برایم اجازه چنین چیزی نداده بود مجبور بر این شدم به بهانه‌ی کورس، برای اجرای برنامه ام بروم. نقطه‌ی که هر روز برایم رنج آور بود اینه که از راه بسیار دور من برای اجرای برنامه ام با پای پیاده می‌رفتم که مسافت بسیاری بین قلعه‌ی شهاده و پلان سوم است اما این مسافت را من با پیاده طی می‌کردم. آن هم فقط برای اینکه خبرنگار شوم.
پس ا از این که مکتب ۱۳۹۹ تمام شد و آماده‌گی داشتیم برای بزرگ‌ترین آزمون، «ازمون کانکور» با سپری کردن کانکور موفق شدم به آن رشته‌ی دلخواهم کامیاب شوم. «مطبوعات» اما با تغییر نظام حکومتی، با آنکه یک سال دیگر دختران اجازه رفتن در دانشگاه را داشت. متاسفانه باید بگویم، این اجازه از طرف فامیل برای من داده نشد که می‌رفتم دانشگاه و درهام را شروع می‌کردم از اینکه دانشگاه بیرون از ولایت انتخاب نمودم با مخالفت سختی خانواده‌م برخوردم. چیزی که قبلا یاد نمودم محل زندگی من غزنی بود و دانشگاه که راه یافته بودم پروان !
و این باعث شد همان یکسال فرصتی که برایم داده شده بود خوانده نتوانم”
آزاده همچنان پس از بسته شدن دروازه های مکاتب و دانشگاه‌ها به روی دختران در یکی از مارکیت های شهر کابل منحیث فروشنده کار می کرد اما، در اعماق قلبش ندای را می شنید که او می تواند یک خبرنگار موفق باشد. و این ندا باعث شد تا وی دوباره برای رسیدن به اهداف اش تلاش کند
وی به فرخنده نیوز گفت؛ بعد از آنکه توسط یکی از دوستانم با شخصیت های خبری آشنا شدم اولین گامم را در دنیایی رسانه یی گذاشتم.
با وجود آنکه به بهانه ی های مختلف طالبان، گویا حجاب مورد نظر این گروه را ندارم یا هم به خاطر زن بودن نمی توانم در کنار خبرنگاران مرد بایستم، هرگز نتوانستم منحیث یک خبرنگار در کنفرانس های خبری شرکت کنم یا مصاحبه بگیرم اما در بیشتر اوقات صدا ها را ظبط و دوباره گوش می دهم.
و این کار ساعت ها وقتم را می گیرد اما مجبور هستم از همین طریق شغلم را پیش ببرم.
در وضعیت کنونی کار خبرنگاری برای یک زن در افغانستان سخت ترین شغل است که بيشترين خانواده ها اجازه نمی دهد که دختران شان در این بخش کار کنند، زیرا طالبان هر روز با وضع یک محدویت جدید علیه زنان آنان را به صورت سیستماتیک از رسانه ها حذف می کنند.
با وجود که مادرم از وظیفه ام راضی نیست همیشه هراس دارد اما من از هیچ چیزی ترس ندارم، می‌خواهم با تمام مشکلات مبارزه نموده و رویایم را تحقق یابم.
خانم آزاده هم چنان می گوید در مورد وضعیت کنونی رسانه ها تحت حاکمیت طالبان هیچ گونه نظری ندارد زیرا جهان با گوش می شنود و با چشم می‌بیند که خبرنگاران زن و رسانه ها در افغانستان تحت حاکمیت طالبان با چه وضعیت زندگی می کنند.
از سوی هن مریم یکی دیگر از خبرنگاران است که با روی کار آمدن حکومت مجدد طالبان، شغل اش را ترک و خانه نشین شده است.
مریم صنف نهم مکتب بود که کار با رسانه ره آغاز کرد وی می گوید علاقه مندی من به رشته ی ژورنالیزم باعث شد تا قبل از سپری کردن امتحان کانکور وارد دنیایی رسانه شدم.
او اولین شغل اس را در تلویزیون افغانستان آغاز کرد و پس از یک سال در این رسانه منحیث مدیر بازار یابی در تلویزیون مشعل مدت هشت ماه کار کرد.
بر علاوه در تلویزون آیینه هم مدتی کوتاهی کار کرده است.
خانم مریم می گوید که پس از مشکلات ایجاد شده علیه مطبوعات و آزادی بیان از سوی طالبان در کشور وظایف اش را ترک کرده و فعلا خانه نشین شده است.
این روز فرصتی برای بزرگداشت اصول بنیادین آزادی مطبوعات، دسترسی و ارزیابی وضعیت آزادی مطبوعات در سراسر جهان، دفاع از رسانه‌ها در برابر حمله به استقلال آن‌ها و روزی برای قدردانی از روزنامه‌نگارانی است که حین انجام وظیفه جان خود را از دست داده است.
سوم می در حالی در افغانستان گرامی داشته می‌شود که شاخص‌های گزارشگران بدون مرز نشان می‌دهند حملات سیاسی علیه مطبوعات، بازداشت روزنامه‌نگاران و سرکوب رسانه‌ها در این طی یک سال گذشته میلادی به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
امروز جمعه ۱۳ ثور سال جاری سازمان گزارشگران بدون مرز در ارتباط با روز جهانی آزادی مطبوعات گزارش را در رابط به وضعيت رسانه ها در جهان منتشر کرده است که بر اساس این گزارش افغانستان زیر حاکمیت طالبان در شاخص جهانی آزادی مطبوعات در سال ۲۰۲۴ با ۲۶ پله سقوط در جایگاه ۱۷۸ قرار گرفته است.
افغانستان سال گذشته در این رده‌بندی در جایگاه ۱۵۲ قرار داشت.
این نهاد غیر دولتی هم چنان می گوید که افغانستان پس از بازگشت طالبان که خبرنگاران را بی‌وقفه مورد آزار و اذیت قرار می‌دهند، ۴۴ رتبه نزول کرده است.
طالبان پس از حاکميت دوباره در افغانستان با ایجاد قوانین محدود کننده علیه رسانه ها در کشور، آزادی بیان را به صورت سیستماتیک و نظام مند حذف کرده است.
طالبان با وجود محدودیت‌های وضع کرده علیه کار رسانه ها در کشور، این گروه شرایط کار رسانه ی را برای خبرنگاران زن نیز دشوار کرده است.
با این حال کمیته ی مصونیت از خبرنگاران افغانستان به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات می گوید. که در سال گذشته شمار خبرنگاران و کارکنان رسان‌ای مرد شاهد افزایش ۱۰ در صدی و شمار خبرنگاران زن شاهد افزایش ۱۷ در صدی بوده است. یافته‌های کمیته همچنان نشان میدهد که پس از تحولات ۲۰۲۱، ۲۱ رادیو، پنج آژانس خبری و سه تلویزیون، به فعالیت آغاز کرده است.
این کمیته هم چنان از امارات اسلامی خواسته است تابرای حمایت از خبرنگاران و کار رسانه‌ای، راه‌کارهای حمایتی را راه‌اندازی کند و برای فراهم‌سازی دسترسی خبرنگاران به اطلاعات اقدامات لازم را انجام دهد.
در گزارش این کمیته هم چنان آمده است که کمیته در راستای فراهم‌سازی فضای مصؤن برای خبرنگاران و کارکنان رسانه‌ای در کشور، پیوسته تلاش می‌کند.
این در حالی است که وضعیت رسانه ها تحت حاکمیت طالبان روز به روز وخیم تر می شود و این گروه با تحت فشار قرار دادن خبرنگاران زن و رونامه نگاران آنان را مجبور به ترک وظایف می کنند.