فرخنده: زنان نظامی افغانستان روزگاری به عنوان نماد امید و تغییر تابوهای اجتماعی شناخته می‌شدند، اما با تسلط دوباره طالبان بر این کشور، آن امیدها به ناامیدی و فقر تبدیل شده است. زنان در ارتش ملی، که سال‌ها به عنوان یک نهاد مردانه شناخته می‌شد، به دنبال آزادی و برابری جنسیتی و یک جامعه دموکراتیک بودند، جایی که مردان و زنان دوشادوش هم برای دفاع از کشورشان فعالیت می‌کردند.
ناهید، زن ۲۸ ساله و مادر سه فرزند، یکی از این زنان قهرمان است که داستان زندگی‌اش گواهی بر شجاعت و اراده زنان افغان است. او پس از فارغ‌التحصیلی از مکتب نظامی ملالی، به عنوان افسر پلیس در قومندانی امنیه ولایت غزنی فعالیت کرد و مسئولیت آموزش گروهی از زنان پولیس را بر عهده داشت.
ناهید با بیان اینکه «حضور ما در نظام امیدی بود برای تغییر تابوهای اجتماعی در افغانستان»، تأکید می‌کند که با آمدن طالبان، همه چیز به خاموشی و فقر فرو رفته است. شوهرش در یک حادثه دلخراش در ایران جان باخته و او حالا با سه فرزندش در شرایط سختی زندگی می‌کند. «پس از فوت شوهرم، با دنیایی از تنهایی و مشکلات مالی روبرو شدم، زیرا پدر و مادر من نیز سال‌ها پیش فوت کرده بودند.»
دوران کودکی ناهید بسیار سخت بود، اما او با تحصیل در دورترین مناطق ولسوالی مالستان موفق به کسب دیپلم شد. «در مکتب نظامی شامل شدم و با تلاش خودم می‌توانستم وعده‌های غذایی فرزندانم را تأمین کنم. این احساس زنده بودن و قدرت می‌داد.»
اما پس از تسلط طالبان، شرایط به شدت تغییر کرد. ناهید و همکارانش به خاطر جنسیت و شغل نظامی خود تحت فشار قرار گرفتند و حقوقشان سلب شد. «ما به عنوان زن و نظامی مجرم شناخته می‌شدیم و حتی حق دادخواهی نداشتیم. با آمدن طالبان، همکارانم به جرم دریافت مهمات دولتی بازداشت و شکنجه شدند. جان ما در خطر بود و این شرایط من را وادار به مهاجرت کرد.»
در سال ۲۰۲۲، ناهید به همراه سه فرزندش افغانستان را ترک کرد و با فروش لوازم منزل و زیورآلاتش، پول قاچاق را فراهم کرد. آنها به سختی و به طور غیرقانونی به پاکستان رفتند. «طالبان در جستجوی ما بودند و از همسایگانم بازجویی می‌کردند. بسیاری از همکارانم در افغانستان در شرایط بد اقتصادی و امنیتی به سر می‌برند.»
زندگی در پاکستان به مراتب بهتر از دوران تسلط طالبان بود، اما ناهید با چالش‌های جدیدی روبرو شد. «اکنون خودم کار می‌کنم و فرزندانم به مکتب می‌روند، اما نمی‌توانیم نیازهای اساسی‌شان را تأمین کنیم.»
او با اشاره به وضعیت زنان در افغانستان می‌گوید: «با آمدن طالبان، همه ما به خاموشی و فقر روبرو شدیم و از زندگی ناامید شدیم. زنان و مردم افغانستان همیشه امیدوار به زندگی بهتر بودند، اما حالا این امیدها از بین رفته است.»
ناهید به تبعیض‌های جنسی که با آمدن طالبان شدت یافته اشاره می‌کند و می‌گوید: «من برای اولین بار با واژه «آپارتاید جنسیتی» آشنا شدم. این واژه به معنای جدا کردن و محروم کردن انسان‌ها به خاطر جنسیتشان است.»
آخرین سؤال از ناهید این است که از چه چیزی در افغانستان می‌ترسد. او با نگرانی می‌گوید: «از حکومت طالبان، پامال شدن حقوق زنان و ظلم و ستم مردان بر زنان می‌ترسم. فقر و بیکاری مردم را به سمت دزدی و قتل سوق می‌دهد.»
وضعیت افغانستان پس از تسلط طالبان، در ابعاد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دچار تحولات عمیق شده است. نیروهای امنیتی پیشین یکی از گروه‌هایی هستند که بیش از همه آسیب دیده‌اند و بسیاری از آنها به کشورهای همسایه پناه برده‌اند، جایی که بدون هیچ حمایتی از سوی نهادهای حقوق بشری، به شدت در شرایط دشواری زندگی می‌کنند.
با داستان ناهید و همکارانش، نشان می‌دهیم که هرچند طالبان بر افغانستان تسلط یافته، اما اراده و شجاعت زنان هرگز خاموش نخواهد شد. این زنان همچنان به مبارزه برای حقوق خود و آینده‌ای بهتر ادامه خواهند داد.
گزارش: شکیلا گلستانی