فرخنده: سه ماه پس از اجرای قانون تازه امر به معروف و نهی از منکر طالبان، زندگی زنان و دختران افغانستان با محدودیتهای بیسابقهای روبهرو شده است. بر اساس آمارهای وزارت امر به معروف طالبان، در این مدت ۳۸ نفر، از جمله هفت زن، در ولایتهای مختلف به اتهامهایی مانند جادوگری و فساد اخلاقی بازداشت شدهاند.
این قانون که در ۴ فصل و ۳۵ ماده تدوین شده، محدودیتهای سنگینی بر زنان و دختران وضع کرده است. از جمله این محدودیتها، ممنوعیت آوازخوانی زنان، نظارت شدید بر پوشش آنان و حتی ممانعت از حضورشان در فضاهای عمومی است.
زنان افغانستانمیگویند قانون امر به معروف به ابزاری برای سرکوب آزادیهای فردی و اجتماعی آنها تبدیل شده است. طوبا عطایی، فعال حقوق زنان، درباره تأثیرات این قانون میگوید:
> «محتسبان به طور مداوم در امور روزمره مردم مداخله میکنند و به بهانههای واهی، آزادیهای فردی را محدود میکنند. بازداشتهای بیدلیل و ایجاد فضای ترس، نقض آشکار حقوق بشر و آزادیهای اساسی است.»
بر اساس گزارشهای محلی، بازداشتهای خودسرانه توسط محتسبان در ولایتهایی چون کابل، بلخ، فراه و کندهار روزبهروز افزایش یافته است. برخی شهروندان میگویند که محتسبان نه تنها زنان را از جادهها جمعآوری و بازداشت میکنند، بلکه دخالتهای خود را به رسانهها و دیگر بخشهای اجتماعی نیز گسترش دادهاند.
با وجود انتقادهای گسترده داخلی و بینالمللی، رهبران طالبان بر اجرای کامل این قانون اصرار دارند. این در حالی است که سازمانهای حقوق بشری و نهادهای بینالمللی بارها خواستار لغو این قانون شدهاند.
محدودیتهای ناشی از قانون امر به معروف و نهی از منکر، اثرات گستردهای بر زندگی روزمره زنان و دختران افغانستانداشته است. بسیاری از آنان مجبور به ترک تحصیل یا کار شدهاند و از حضور در فضاهای عمومی اجتناب میکنند. فعالان حقوق بشر هشدار دادهاند که این قوانین به تشدید فضای ترس، انزوای اجتماعی و بحران روانی در میان زنان منجر شده است.
این وضعیت نشاندهنده تداوم سرکوب سیستماتیک زنان در افغانستان است؛ سرکوبی که جامعه جهانی هنوز نتوانسته برای توقف آن اقدامی مؤثر انجام دهد.