فرخنده: با شدتگرفتن روند بازگشت مهاجران افغان از ایران، وضعیت گروههای آسیبپذیر بهویژه زنان باردار در گذرگاه مرزی اسلامقلعه به سطحی نگرانکننده رسیده است. صندوق جمعیت سازمان ملل متحد با ابراز نگرانی جدی، خواستار اقدام فوری برای جلوگیری از تبدیل این وضعیت به یک فاجعه انسانی شده است.
این نهاد بینالمللی در گزارشی که روز دوشنبه، ۲۳ سرطان، منتشر کرد، اعلام کرده است که شمار زیادی از زنان باردار در شرایط جسمی و روانی شکننده، پس از پیمودن مسیرهای طولانی و پرمخاطره، به مناطق مرزی افغانستان رسیدهاند. نبود دسترسی به خدمات صحی، امکانات زایمان و کمکهای فوری، وضعیت این گروه را به مرز بحران رسانده است.
نماینده صندوق جمعیت سازمان ملل در افغانستان هشدار داده که کودکان همراه این زنان نیز در معرض خطرات جدی قرار دارند. او گفته است: «ترس، سردرگمی و فشار روانی، کودکان را به حالت شوک کشانده است و نیاز فوری به خدمات روانی و اجتماعی وجود دارد.»
بر پایه آمارهای منتشرشده، تنها از مرز ایران بیش از یک میلیون افغان در ماههای گذشته به کشور بازگشتهاند. همزمان، اخراج اجباری مهاجران فاقد مدرک از پاکستان نیز به افزایش شمار بازگشتکنندگان انجامیده و زیرساختهای درمانی و خدمات اجتماعی، بهویژه در ولایت هرات، تحت فشار شدید قرار گرفته است.
سازمان جهانی صحت نیز پیشتر نسبت به وضعیت سلامت مادران و نوزادان هشدار داده و خواهان تأمین فوری امکانات صحی در گذرگاههای مرزی شده بود. تأخیر در رسیدگی به این وضعیت، بهگفته این سازمان، میتواند جان هزاران زن و کودک را در معرض خطر جدی قرار دهد.
گزارشهای میدانی از کلینیکهای موقت در اسلامقلعه نشان میدهد که ظرفیت این مراکز برای پذیرش این حجم از نیازمندان بسیار پایین است. بسیاری از زنان بدون چکآپ اولیه یا امکانات لازم برای زایمان، در شرایط نامناسب در انتظار کمک بهسر میبرند.
در چنین شرایطی، نهادهای امدادرسان جهانی خواهان بسیج فوری منابع از سوی جامعه بینالمللی شدهاند. آنها تأکید کردهاند که توجه به وضعیت زنان باردار و کودکان در موج بازگشت مهاجران، باید در اولویت برنامههای بشردوستانه قرار گیرد، پیش از آنکه بحران به سطحی غیرقابل مدیریت برسد.