فرخنده: فدراسیون بین‌المللی خبرنگاران در تازه‌ترین گزارش خود هشدار داده است که قطع سراسری اینترنت توسط طالبان، تهدیدی آشکار علیه آزادی رسانه‌ها، دسترسی به اطلاعات و آموزش زنان در افغانستان بوده است.
این سازمان رسانه‌ای بین‌المللی اعلام کرد که از ۱۶ سپتمبر تا اول اکتبر، دسترسی به اینترنت فایبر نوری و تلفن همراه در چندین ولایت افغانستان به طور مرحله‌ای مختل و در نهایت برای ۴۸ ساعت کامل قطع شد.
بر اساس گزارش، این اقدام نخست از ولایت بلخ آغاز شد و به سرعت به ولایت‌های شمال‌شرق از جمله بغلان، بدخشان، قندز، ننگرهار و تخار گسترش یافت. در ادامه، ولایات جنوبی مانند قندهار، هلمند، ارزگان، نیمروز و هرات نیز با قطع کامل یا شدید اینترنت روبه‌رو شدند. در تاریخ ۲۹ سپتمبر، طالبان دسترسی به اینترنت را در سطح کشور به طور کامل مسدود کردند.
دلیل رسمی طالبان برای این اقدام “جلوگیری از فساد اخلاقی” عنوان شده است، اما گزارش فدراسیون خبرنگاران حکایت از انگیزه‌های گسترده‌تری دارد. در این گزارش آمده است که طالبان به شماری از دفاتر شرکت‌های اینترنتی در ولایت قندز یورش برده و تجهیزات آن‌ها را توقیف کرده‌اند.
فدراسیون بین‌المللی خبرنگاران این عمل را “نخستین اقدام ساختاری طالبان برای کنترل اینترنت در سطح ملی” از زمان بازگشت به قدرت در آگست ۲۰۲۱ توصیف کرده و افزوده است که چنین تصمیماتی بخشی از سرکوب سیستماتیک آزادی مطبوعات و گردش آزاد اطلاعات در کشور است.
از سوی دیگر، این گزارش تأکید می‌کند که قطع اینترنت بیش از همه زنان افغانستان را تحت تأثیر قرار داده است. زنانی که پس از ممنوعیت آموزش توسط طالبان، تنها راه باقی‌مانده برای یادگیری را در فضای مجازی یافته‌اند. یک نهاد مدافع حقوق زنان در واکنش به این محدودیت، با انتشار نامه‌ای سرگشاده، آن را “تلاش هدفمند برای منزوی‌کردن مردم افغانستان از جهان” خوانده است.
این محدودیت سراسری نهایتاً در اول اکتبر برداشته شد و دسترسی به اینترنت دوباره برقرار گردید. اما فدراسیون خبرنگاران هشدار داده است که چنین تجربیاتی زنگ خطری جدی برای نهادهای مدنی، رسانه‌ها و آزادی‌های اساسی در افغانستان است.
بر اساس گزارش سالانه آزادی مطبوعات جنوب آسیا (۲۰۲۴–۲۰۲۵)، شمار زنان خبرنگار در افغانستان از بیش از ۲۸۰۰ نفر در سال ۲۰۲۱ به تنها ۷۴۷ نفر در سال جاری کاهش یافته است. همچنین، در آوریل ۲۰۲۴، طالبان پخش صدای زنان در رسانه‌ها را ممنوع کرده و محدودیت‌های جدیدی از جمله ممنوعیت موسیقی، تصاویر زنده‌جان‌ها و بحث‌های سیاسی را اعمال کرده‌اند.
در بیانیه فدراسیون بین‌المللی خبرنگاران آمده است:« محدودیت اینترنت اقدامی بی‌رحمانه برای ساکت‌کردن مردم، مسدود کردن آزادی‌های اساسی و قطع ارتباط افغانستان با جهان است.»