صدیقه به عنوان آموزگار به این باور است که آموزگاران افغانستان در حاشیه قرار گرفته است.
صدیقه( نام مستعار) زن که بیشتر از پنج سال می شود که دریکی از مکتب های دولتی افغانستان معلم است، وی دو سال به شکل حق الزحمه تدریس کرده و در سال ۲۰۱۹ در آزمون رقابت که در دوران جمهوریت توسط کمیته ملی امتحانات افغانستان برای جذب معلمان در مکتب های دولتی اخذ می‌گردید توانست با کسب نمره در این آزمون مورد نظر در یکی از مکتب های دولتی جذب شود.
صدیقه از رشته کیمیا دارالمعلمین سید جمال الدین افغان از کابل فارغ‌التحصیل گردیده و مشغول تدریس این مضمون و بیولوژی بوده، در حال حاضر مضمون چون ساینس و دیگر مضمون های مربوط به رشته تحصیلی اش را در صنف ابتدایی تدریس می‌کند. وی قدرت گرفتن دوباره طالبان در افغانستان را یک شوک بزرگ برای همه مردم و زنان کشور می داند.
صدیقه:” من به مدت چهار سال می شود که به عنوان معلم در یکی از مکاتب دولتی افغانستان مشغول تدریس دانش آموزان پسر هستم، و یکی از اهداف و آروزم آموزگار شدن بود و برای رسیدن به این آروز و و هدفم زحمتی زیادی را کشیدم و مشکلات زیادی را متقبل شدم، بعد از حضور طالبان در افغانستان آن هم بعد بیشتر ۲۰ سال برایم یک شوک بزرگ بود. وقتی که مکتب‌ها در اوایل آمدن این گروه بسته شد، به من حس نا امیدی دست داد با خود گفتم یعنی این همه زحمت من، برای درس خواندن و آموزگار شدن به باد رفت!”
صدیقه مانند دیگر آموزگاران افغانستان در وضعیت بد اقتصادی به سر می برد، وی با شش هزار افغانی ماهانه معاش زندگی خود و خانواده اش را اداره می کند وی می گوید که بعد از حضور طالبان معاش هر آموزگار نسبت به دوران جمهوریت کمتر شده و با قیمت شدن مواد خوراکی و سوختی تامین این هزینه برایش دشوار تر شده است. صدیقه با معاش کمی آموزگار مجبور است خانواده ۹ نفره‌اش را سیر کند، چون او تنها فرد کارگر خانواده است وی پدرش را بیشتر از هفت سال می شود از دست داده و برادرانش خورد است.
صدیقه:” بعد از رفتن پدرم من فرزند برزگ خانواده بودم و مجبور بودم که کار کنم، با حمایت مادرم توانستم آموزگار شوم.”
از صدیقه درباره مکتب که در آن تدریس می‌کند و روند تدریس در این روزها را پرسیدم؟
صدیقه:” من در مکتب که لیسه است تدریس می‌کنم ، به دلیل دور بودن مکتب مجبورم تقریبا یک و نیم ساعت پیاده بیروم تا ساعت ۸ در آن جا حاضر باشم در دروان جمهوریت دروان لیسه را تدریس می کردم و حالا که به آموزگاران زن اجازه نیست که صنف های لیسه و متوسطه را تدریس کنم به همین خاطر دوران ابتدایی از صنف چهارم تا ششم را درس می دهم.”
از وی در باره کیفیت درس مکتب‌های دولتی پرسیدم؟
صدیقه:” بعد از سقوط نظام و از بین رفتن مکتب‌ها و بیرون شدن بسیاری از استادان مسلکی مکاتب را دچار مشکل ساخته و از همه مهم تر جذب آموزگاران خلاف رشته یکی از مشکلات جدی مکتب‌های دولتی در افغانستان است که هیچ وقت به آن رسیدگی صورت نگرفته است”
از وی پرسیدم که آیا بعد از حضور طالبان چی تعداد از همکارانش از وظیفه برکنار شده است؟
صدیقه:” دیگر ولایت‌ها را نمیدانم آیا واقعا آموزگاران زن از وظيفه شان برکنار شده یا نی؟ ولی در مکتب که من آموزگار هستم هیچ یکی از هم کارهایم چه زن و مرد از وظیفه اش برکنار نشده است، در سال ۲۰۲۲ آموزگاران زن مجبور شدند که از مکتب پسرانه به شکل خدمتی در مکتب های دخترانه که تا صنف ششم باز است برای تدریس بیروند، و امسال برای ما گفت شده که می توانید از صنف اول تا ششم را تدریس کنید و در مکتب های دخترانه منطقه ما استادان مرد که به دلیل نبود صنف های متوسطه و لیسه دخترانه، اضافه تشکیل بودند از مکتب دخترانه به مکتب های پسرانه تبدیل شدند.”
او درباره دختران حالا نمیتوانند ادامه تحصیل کند گفت،” خوب یادم است یکی از دانش آموزم در صنف ششم غیر حاضری زیاد داشت یک روز که به مکتب آمده بود ازش پرسیدم دخترم چرا به مکتب نمی آیی کدام مشکل داری، جوابش اشک ام را درآورد( در این‌جا صدای صدیقه گرفته شد از صدایش معلوم بود که به عنوان یک آموزگار و زن که کار کردن و تحصیل‌اش در کشور برایش ممنوع شده چقدر درد آورد بوه) گفت استاد من نمی آیم چون نمی خواهم صنف ششم را تمام کنم می خواهم ناکام شوم تا بتوانم سال آینده هم به مکتب بیایم، این واقعا عمق فاجعه است دختران که در این سن باید در شرایط روحی و روانی خوب و با ذهنیت آرام درس شان بخواند بجایش فکر می کند که چگونه خود را ناکام کند تا بتواند دوباره به مکتب بیاید، واقعا ناراحت کننده و مایوس کننده است جای تاسف است که باز هم یک نسل ما بیسواد باقی می ماند.”
صدیقه در آخر تذکر داد و گفت، که وضعیت آموزگاران در افغانستان در روان جمهوریت وضعیت اقتصادی و خوبی نداشتند، در دوران طالبان وضعیت اقتصادی این آموزگاران بدتر شده است نه بهتر.
طالبان بعد از وارد شدن به کابل، محدودیت‌های زیادی را بر حق کار و تحصیل زنان و دختران وضع کرده اند. این گروه مکاتب متوسطه و لیسه را به روی دانش‌آموزان دختر بر اساس فرمانی تا “امر ثانی” بستند.
این فرمانها واکنش‌های نهادهای بین‌المللی و جامعه جهانی از جمله سازمان همکاری اسلامی را در پی داشت و این نهاها اقدام طالبان را محکوم کرده اند.
همچنان سازمان همکاری اسلامی ممنوعیت تحصیل زنان و دختران را “مخالف شریعت و سنت‌های اسلام” خواند و از طالبان خواستند تا ممنوعیت کار زنان در موسسات خیریه را لغو کنند.
لیلا رضایی