دختری که از افغانستان به آلمان برای ادامه تحصیلش رفته نگران حق آموزش دختران در افغانستان است.
نازدانه می‌گوید، از ولسوالی مالستان ولایت غزنی است، تا صنف دهم را در ولسوالی مالستان درس خوانده و برای تحصیلات به کابل سفر کرده است. البته در این مسیر، همراه و حمایت کننده اصلی وی برای تحصیلات برادر بزرگترش را معرفی می‌کند.
می‌گوید” قسمی که همه میدانیم امکانات تحصیلی در ولایت های افغانستان به اندازه کابل نیست و برادرم که در آن زمان هم دانشجو بود و هم کار می کرد تصمیم گرفت، و ما را از ولایت غزنی به کابل انتقال داد و من صنف دهم الی دوازدهم را در مکتب خصوصی خواندم و فعالیت های اجتماعی خود را هم از صنف دهم شروع کردم، با تشویق خانواده و استادان مکتب، من بیشتر تلاش کردم و مهارت خود را پیدا کنم، خانواده ام خوش داشت که من پزشکی بخوانم؛ ولی من دوست داشتم حقوق بخوانم، خانواده من را من را حمایت کردند که هر چه دوست دارم را بخوانم و من با کسب سه ۱۰۰ نمره در آزمون کانکور در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه کابل راه یافتم و در زمان دانشگاه فعالیت های اجتماعی و رسانه‌یی ام را گسترش دادم.”
به گفته نازدانه، بیشترین فعالیت های رسانه یی او در دوران دانشگا بوده که درباه حقوق زنان کار کرده است. وی انتظار داشت تا بعد از تحصیل به کمیسیون مستقل حقوق بشری در افغانستان کار کند اما گروه طالبان در آغاز حضورشان در کابل دفتر کمیسیون حقوق بشری را در کابل بست.
بسته شدن کمیسیون حقوق بشر در افغانستان از سوی طالبان واکنش‌های جهان و زنان افغانستان به همراه داشت و بسته شدن این کمیسیون برای نازدانه خبر بسیار ناخوشایند بود.
ناز دانه سلطان فر دانشجوی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه کابل بوکهد او در زمان جمهوریت فعالیت های رسانه یی و اجتماعی زیادی برای آگاهی زنان از حقوق اولیه شان در جامعه مرد سالاری چون افغانستان داشت بعد از سقوط جمهوریت، وی دیگر نتواست تحصیل دانشگاهی اش را تمام کنند و به ادامه فعالیت هایش به گونه آزادانه بپردازد.
نازدانه در دو سال تسلط گروه طالبان در افغانستان، برای حقوق زنان افغان مبارزه کرد و به نهاد ها و حزب های زیادی نامه نوشت تا برای بازگشایی دانشگاه و مکتب ها برای دختران افغانستانی کمک نماید.
نازدانه گفت:” در اوایل حضور طالبان در افغانستان شرایط زنان روز به روز سخت تر می‌شد، زنان، حقوق خود از دست داد، نمی توانستیم حقایق را به صورت آزادانه بیان کنیم اگر حقایق را بیان می‌شد باعث دست گیری و دیگر مشکلات از سوی طالبان برای ما می‌شد، این وضعیت برای من غیر قابل تحمل و درد آور بود که من به عنوان یک دختر، هدفم را دنبال کنم و تحصیل کنم. “
شرایط بدی افغانستان برای زنان، نازدانه را واداشت که برای ادامه تحصیل در بیرون از افغانستان تلاش نماید، وی اسناد مورد نیاز را برای بورسیه‌های تحصیلی، تهیه نمود و در دانشگاه‌های مختلف درخواست داد.
وی می گوید:” من بعد از تحقیق و جستجو توانستم اسناد مورد نیاز یک بورسیه تحصیلی را تهیه کنم، در چندین دانشگاه درخواست دادم و هم زمان از چهار دانشگاه چون دانشگاه برمن آلمان، دانشگاه آسیایی برای خانم ها در بنگلادش، دانشگاه لاهور و دانشگاه آنلاین People بورسیه در یافت کردم، من از بین این چهار دانشگاه، دانشگاه برمن آلمان را ترجیع دادم چون امکانات بیشتر بود و کشور آلمان برای قابل قبول تر بود.”
از وی درباره چگونگی سفرش از افغانستان تا به آلمان پرسیدم؟
نازدانه می‌گوید” سفرم پر از مشکلات و چالش بود من به آسانی به آلمان نرسیدم ، محدودیت سفر برای زنان در افغانستان که بدون محرم ناممکن است و اجازه ندارد که سفر کند و بعضی دختر خانم ها به دلیل نداشتن محرم نمی تواند سفر کند و فرصت های تحصیلی که برای شان مهیا می شود را استفاده کنند، من با بردارم اول به ایران رفتیم، بعد ترکیه و در آخر به آلمان رسیدم و هم چنان در قسمت ویزا هم مشکلات زیادی را متقبل شدم”
او گفت” پیام من برای دختران و زنان که در خارج از افغانستان هستند اینداست که برای حقوق زنان در داخل افغانستان دادخواهی شود و برای دختران و زنان که در داخل افغانستان باید کمک صورت گیرد. و همچنان دختران و زنان شجاع افغانستانی که در داخل افغانستان زیر سلطه ظلم گروه طالبان زندگی می‌کنند این است که نگذارند گروه طالبان مانع رسیدن به اهداف شان شود.”
اما در داخل افغانستان دختران زیادی است که در پی دریافت و بدست آوردن بورسیه های تحصیلی هستند. سیما( نام مستعار) می‌گوید فقط یک سال توانسته درس دانشگاه بخواند وی می گوید:” من بعد از این که دانشگاه بسته شد برای دریافت بورسیه تلاش زیادی کردم اما بدلیل نداشتن پاسپورت و شهادت نامه صنف دوازدهم نتوانستم در دانشگاه های مورد نظرم درخواست روان کنم.”
کارشناسان و استادان دانشگاه می‌گویند که دختران و زنان در محدودیت‌های فراوان در افغانستان گیر کرده اند. آنان گفتند که پاسپورت گرفتن برای زنان در افغانستان با جنجال‌های فروان همراه است و همچنان گرفتن اسناد تحصیلی با مشکلات و جنجال‌های فروان همراه شده است.
سمانه پاکدل” اسم مستعار” گفت: وقتی نوبت گرفتن پاسپورت برای زنان فرا می‌رسد باید زنان همراه خود یک مرد را به عنوان محرم با خود همراه کند و به صف پاسپورت برود و همچنان زنان فعلا حق داخل شدن به دانشگاه‌ها را ندارند و زنانکه می‌خواهند اسناد تحصیلی شان را تکمیل و بدست بیاورند، اعضای فامیل درجه یک شان که مرد باشد، باید آن مراحل را طی کند.
به گفته خانم پاک دل این روند می‌تواند صدمه جبران ناپذیری را در جامعه تحصیلی و علمی زنان وارد کند، زیرا با رشد چنین باورها دیگر کار و تحصیل زنان آرزوی نافرجام خواهد شد.
گفتنی است که طالبان بعد گرفتن دوباره افغانستان قوانین سخت‌گیرانه را علیه زنان بکار بسته است. آنان طی دو سال گذشته، زنان را از کار، تحصیل و تعلیم ممنوع کرده و فرمان‌های پیهم علیه محدودیت زنان صادر کرده است.
لیلا رضایی