زنگ مکتب که هر سال برای فراخوانی دانش آموزان نواخته میشود، این صدا امید است بری رسیدن به آرزوهای بسیاری از نوجوانان که تعلیم و تحصیل را راه برای تحقق بخشیدن رویاهای شان میدانند، اما سه سال پی هم این صدا بدون حضور دختران نواخته شد، دختران که یک باردیگر آرزوهای شان به ثمر نرسیده و در بهت و ناامیدی کامل فرو رفت.
به تاریخ اول حمل سال جدید 1403 هجری خورشیدی طالبان دوباره زنگ مکاتب را بدون حضور دختران به صدا در آورد و دختران که با دنیای از آرمان منتظر این روز بودند دوباره تمام امید و آرمان های شان نقش بر آب شدند.
راضیه دانش آموز صنف یازدهم در یکی از مکاتب شهر کابل بود، لباس سیاه و چادر سفید که مدت ها است او آرزو پوشیدن آن را دارد، اکنون به یک رویای دست نیافتنی برای او مبدل شده است، او در حال که لباس مکتب اش را مرتب میکرد و در عین حال اشک از سر ناچاری و نا امیدی بر گونه هایش جاری بود، گفت: « امسال امیدوار بودم که برای ما اجازه بدهد که به مکتب برویم، خبر شدم که زنگ مکتب را زدند اما بازهم بدون دختران و فقط بچا حضور داشتن، یک بار دیگر از عمق دلم ناامیدی را حس کردم و تمام آرمانهای که در دل داشتم نقش بر آب شد.»
پس از اینکه طالبان در سال ۱۴۰۱ دختران را از رفتن به مکتب منع کرد، او به مکتب باز نگشته است و اکنون رسیدن به این هدف را ناممکن میبیند. از آن زمان تا کنون، او بیشتر روزهایش را در خانه سپری کرده است و میگوید: «حس یک زندانی را دارم زمانی که آرزوهایم در بند یک گروه جاهل قرار گرفت هم زمان با آرزوهایم، زندانی شدم و هیچ کار از دستم بر نمیآید.»
راضیه که در یک خانواده سنتی زندگی میکند، گفت: «بعد از این که طالبا آمد در اوایل فامیل کمی دلداری میداد و میگفتن که به کورس برو یا آنلاین صنف بگیر، اما بعد ازی که مکتب نرفتن طولانی شد فامیلم هم بی خیال درس خواندن ام شدن و بیشتر تاکید به این دارد که دختر باید هرچه زودتر عروسی کند و به نام نیک خانه شوهر اش برود و این که فامیلم به این مزخرفات بیشتر اهمیت میدهد بسیار درد آور و رنج آور است.»
او از خوردی به دلیل مشکلات اقتصادی که دامنگیر خانواده اش بود علاقه زیاد داشت تا به رشته اقتصاد ادامه تحصیل بدهد تا از این طریق بتواند به این مشکل اش پایان دهد.
او در ادامه افزود: «بخاطر علاقمند این رشته بودم که بارها به دلیل بی پولی مجبور شدم از خواسته هایم دست بکشم، همیشه از رفتن به بهترین مکتب و کورس محروم بودم،به همین هم راضی بودم و نهایت تلاش خود را میکردم، اما همین فرصت هم از من گرفته شد و من ماندم یک دنیا ناامیدی و آینده نامعلوم.»
او که با رسیدن به این رشته آینده اش را درخشان تصور میکرد، میگوید، وضعیت اقتصادی مناسب ندارد که از طریق آنلاین و یا با رفتن به کورس های آموزشی بتواند این خلا را پر کند به جای آن بر خلاف میلش در کنج خانه نشسته برای آرزوهای که با آمدن طالبان دفن در خاک شده است عزاداری میکند.
به گفتۀ راضیه در یک خانواده ده نفری زندگی میکند، او که سه برادر و پنج خواهر دارد فرزند نخست خانواده میباشد، پدرش کراچی دستی دارد و ترکاری فروشی میکند مادرش خانم خانه است و بعضی اوقات به خانه مردم رفته صفا کاری میکند تا در قسمت تامین مصارف خانه به شوهر اش همکاری نماید.
او از یک طرف با ناامیدی و محدودیت ها دسته پنجه میزند از سوی دیگر با مشکلات اقتصادی نیز مواجه است و نمیتواند به دروس آنلاین و کورسهای آموزشی دسترسی داشته باشد.
راضیه میگوید:«کار که پدرم میکند خرج و مصارف خانه را به سختی پوره می کند و پول اضافی نیست که من بخواهم فیس کورس بدهم.»
به باور او اگر حکومت طالبان مشروعیت پیدا نماید محدودیتها بر زنان و دختران افزایش یافته، بعضی فامیل ها هم به مرور زمان افکار شان به سوی افکار طالبانی و زن ستیزانه سوق خواهد یافت، چون در این سه سال که طالبان حاکم است به وضوح میبیند که در رفتار و افکار خانواده اش نسبت به درس و تعلیم دختران بسیار تغییرات آمده است که بسیار نگران کننده است.
راضیه در اخیر خواسته هایش را چنین بیان کرده گفت: «طی سه سال است که همواره ما دختران و زنان افغان از جامعه حزف و به حاشیه رانده شدیم و هیچ گوش شنوایی هم وجود ندارد تا درد یک دختر افغان را حس کند و به صداهای ما توجه نماید، روز به روز محدودیت ها زیاد شده و ما از حق ما محروم تر شدیم و طالبان هر غلط که دل شان شد انجام داده است و امیدوار استم که به این وضعیت ما یک روز نقطه پایان داده شود.»
قابل ذکر است که طالبان در سپتمبر ۲۰۲۱، درست یک ماه پس از خروج قوای امریکایی و ناتو از افغانستان، آموزش دختران را در مکاتب به سویۀ بالاتر از صنف ششم منع کردند. سپس در دسمبر ۲۰۲۲ ممنوعیت بر آموزش زنان و دختران را گسترده تر کرده و آنان را از حق تحصیل در دانشگاهها نیز محروم کردند، سازمان های بین المللی و نهاد های حقوق بشری همواره از طالبان خواستند که به این محدودیت ها پایان دهد اما تااکنون هیچ نتجیه نداده و روز به روز محدودیت ها بر زنان افغان در حال افزایش میباشد.
عاطفه سهرابی