فرخنده: وزارت معارف تحت اداره طالبان روز دوشنبه اعلام کرد که روند ثبت‌نام برای آزمون کانکور سال ۱۴۰۴ برای فارغان صنف دوازدهم مکتب‌ها و فارغان مدارس دینی آغاز شده است. با این حال، برای سومین سال متوالی، دختران بالاتر از صنف ششم همچنان از این آزمون محروم هستند.
این تصمیم در حالی گرفته می‌شود که بیش از چهار میلیون دختر افغان همچنان از ادامه تحصیل در مکاتب بالاتر از صنف ششم بازمانده‌اند و این محدودیت‌ها ادامه یافته است. با وجود درخواست‌های متعدد برای بازگشایی دروازه‌های آموزش عالی به روی دختران، طالبان تاکنون هیچ واکنشی مثبت در این زمینه نشان نداده‌اند.
سخنگوی وزارت معارف طالبان، منصور احمد حمزه، در خبرنامه‌ای از داوطلبان خواست که برای اشتراک در این آزمون، فورم آنلاین را پر کنند، اما هیچ اشاره‌ای به شرایط دختران برای ثبت‌نام در آزمون نکرده است. این در حالی است که در سه سال گذشته، دختران فارغ‌التحصیل از مکتب‌های متوسطه و عالی، نه تنها از ثبت‌نام در آزمون کانکور محروم بوده‌اند، بلکه به کلی از ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر نیز منع شده‌اند.
در همین حال، شماری از دختران فارغ‌التحصیل که واجد شرایط شرکت در آزمون کانکور هستند، به خبرنگاران گفته‌اند که از لحاظ شرعی و قانونی هیچ مانعی برای ادامه تحصیل دختران وجود ندارد. به گفته آنان، طالبان عمداً حقوق آموزشی زنان و دختران را نادیده می‌گیرند و این حق را از آنان سلب کرده‌اند.
فاطمه، یکی از دختران فارغ‌التحصیل صنف دوازدهم، می‌گوید: «امسال هم ثبت‌نام امتحان کانکور آغاز شده، اما تا کنون برای ما دختران اجازه اشتراک در این امتحان داده نشده است. امیدوارم هرچه زودتر دروازه‌های دانشگاه‌ها و مکاتب به روی دختران باز شود و ما نیز بتوانیم در این آزمون شرکت کنیم.»
فرحت، یک دختر دیگر از بلخ، نیز در همین زمینه اظهار داشت: «از لحاظ شرعی هیچ مانعی برای تحصیل دختران وجود ندارد، اما طالبان عمداً ما را از آموزش محروم می‌کنند. تا کنون ما اجازه ثبت‌نام در امتحان کانکور را نداشته‌ایم، اما امیدوارم این محدودیت‌ها هرچه زودتر برداشته شوند.»
در سال گذشته، حدود ۸۷ هزار و ۴۳۸ نفر در آزمون کانکور شرکت کرده‌اند که از این تعداد، ۴۴ هزار و ۷۳۸ نفر موفق به قبولی در این آزمون شدند. این آمار شامل هیچ‌یک از دختران فارغ‌التحصیل از صنف دوازدهم نمی‌شود که همچنان از تحصیل در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی محروم هستند.
ممنوعیت آموزش دختران در افغانستان از سوی طالبان، نگرانی‌های گسترده‌ای را در سطح بین‌المللی برانگیخته است. سازمان‌های حقوق بشری و نهادهای بین‌المللی بارها از طالبان خواسته‌اند تا به حقوق آموزشی دختران احترام بگذارند و درهای آموزش عالی را به روی آن‌ها باز کنند.
ممنوعیت تحصیل دختران بالاتر از صنف ششم، در کنار جلوگیری از اشتراک آن‌ها در آزمون‌های مهمی مانند کانکور، نشان‌دهنده نقض حقوق بشر و بحران آموزشی در افغانستان است. دختران افغان در شرایطی دشوار و بدون هیچ گونه چشم‌اندازی برای آینده خود به سر می‌برند. آن‌ها امیدوارند که روزی دروازه‌های آموزش عالی به روی‌شان باز شود و این محدودیت‌ها برداشته شوند تا بتوانند در ساختن آینده‌ای بهتر برای خود و کشورشان نقش ایفا کنند.