فرخنده: معاون وزارت امر به معروف طالبان، سیدعلی صدیقالله، در یک نشست خبری اخیر اعلام کرد که قانون تازه این وزارت برای «اصلاح زنان» طراحی شده است و حقوق زنان در این قانون به مراتب بیشتر از آن چیزی است که در گذشته تصور میشده است. وی تاکید کرد که هیچ جایی برای زنان به اندازه این قانون احترام قائل نشدهاند و هدف از آن حفظ «کرامت» و «حقوق» زنان است.
صدیقالله در این نشست اظهار داشت: «اگر این قانون را ببینید، از اول تا آخر برای اصلاح خانواده است، برای اصلاح زنان است. اگر تمام جهان و فعالان حقوق بشر هم جمع شوند، ما به خداوند عقیده داریم، نه اینقدر به زن احترام شده که تصورش وجود ندارد.»
این اظهارات در حالی مطرح میشود که بسیاری از زنان و دختران افغانستان از محدودیتهای شدید اجتماعی که به دنبال اجرای این قانون بر آنان اعمال شده، ابراز نگرانی کردهاند. بسیاری از آنان گزارش میدهند که حضور محتسبان در خیابانها و نظارتهای اجتماعی زندگی روزمره آنها را دشوار کرده و باعث شده تا با ترس از خانه بیرون بروند.
گروههای حقوق بشری، از جمله دیدبان حقوق بشر، به شدت از وضعیت زنان در افغانستان تحت حکومت طالبان انتقاد کردهاند. این سازمانها هشدار دادهاند که وضعیت حقوق زنان در این کشور در حال تبدیل شدن به یکی از بزرگترین بحرانهای انسانی است.
هیدر بار، معاون بخش زنان دیدبان جهانی حقوق بشر، میگوید: «بحران برای زنان و دختران در افغانستان در حال حاضر نگرانکنندهتر از هر زمان دیگری است. طالبان به هدف خود برای رسیدن به مشروعیت نزدیکتر میشوند. آنها این هفته در نشست تغییرات اقلیمی در آذربایجان حضور دارند و جهان به شدت درگیر مسائل دیگری است.»
دیدبان حقوق بشر همچنین بر لزوم پاسخگو قرار دادن طالبان توسط جامعه جهانی تاکید کرده و از دولتها خواسته است که بیشتر در برابر سیاستهای این گروه در حوزه حقوق بشر، به ویژه حقوق زنان، واکنش نشان دهند.
طبق قانون جدید وزارت امر به معروف طالبان، برخی از مهمترین دستورها و ممنوعیتها به طور خاص زنان را هدف قرار داده است. این قانون برخی از حقوق اجتماعی و فردی زنان را محدود کرده و از جمله به طور صریح اعلام کرده که «صدای زنان عورت است» و شنیدن آن را ممنوع کرده است. همچنین، مجموعهای از محدودیتها شامل الزام پوششهای خاص، ممنوعیت حضور زنان در برخی مشاغل و محدودیتهای شدید در حوزه آموزش و سفر، از جمله مواردی هستند که نگرانیهای فراوانی را در میان زنان برانگیخته است.
به گفته منتقدان، این قوانین نه تنها حقوق زنان را نقض میکند، بلکه باعث افزایش ترس و اضطراب در میان آنان شده است. بسیاری از زنان اکنون از حضور در فضای عمومی و شرکت در فعالیتهای اجتماعی خودداری میکنند.
در حالی که اکثریت کشورهای جهان خواستار لغو یا بازنگری در قوانین جدید طالبان شدهاند، وزارت امر به معروف این گروه اعلام کرده است که در صورتی که حتی یک روز هم در قدرت بمانند، از اجرای کامل این قوانین کوتاه نخواهند آمد.
وزیر این وزارتخانه گفته است که این قانون برای اصلاح جامعه است و حتی اگر فشارهای جهانی هم ادامه یابد، آنها به راه خود ادامه خواهند داد.
در همین حال، برخی گزارشها از اجرای تدریجی این قانون حکایت دارند. به عنوان مثال، در برخی ولایتها، پخش تصویر زندهجان از رسانهها متوقف شده و محدودیتهای جدیدی برای رسانهها و فعالیتهای عمومی وضع شده است.
وضعیت حقوق زنان در افغانستان پس از تسلط طالبان بر این کشور همچنان یکی از مسائلی است که توجه جهانیان را به خود جلب کرده است. در حالی که وزارت امر به معروف طالبان بر قانونی بودن و احترامآمیز بودن این قوانین تاکید میکند، واکنشها از سوی زنان افغانستان و سازمانهای حقوق بشری نشاندهنده نگرانیهای جدی در مورد نقض حقوق انسانی و اجتماعی زنان است. چالشهای پیش روی زنان افغانستان همچنان ادامه دارد و به نظر میرسد که این بحران به زودی به پایان نخواهد رسید.