فرخنده: گزارش سازمان ملل نشان میدهد که زنان خبرنگار در افغانستان طی سه سال گذشته با خشونتهای سیستماتیک، شامل بازداشت، شکنجه و تهدیدهای مکرر مواجه بودهاند. از میان 256 بازداشت و 130 مورد شکنجه، 15 مورد قربانی زنان بودهاند.
سازمان ملل متحد در گزارشی تازه اعلام کرده است که خبرنگاران و کارکنان رسانهای در افغانستان طی سه سال گذشته با موجی از خشونت، تهدید و سانسور مواجه بودهاند. این گزارش که توسط هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) و دفتر حقوق بشر این سازمان منتشر شده، 336 مورد نقض حقوق بشر علیه خبرنگاران را ثبت کرده است، از جمله بازداشتهای خودسرانه، شکنجه و تهدیدهای مکرر.
بر اساس این گزارش، از میان 256 خبرنگار بازداشتشده، 7 نفر زن بودهاند. همچنین از میان 130 مورد شکنجه و بدرفتاری، 8 زن قربانی خشونت سیستماتیک طالبان شدهاند. در عین حال، 75 مورد تهدید و ارعاب ثبت شده است که 9 نفر از قربانیان را زنان تشکیل میدهند.
گزارش سازمان ملل به مشکلات ویژهای که خبرنگاران زن با آن مواجه هستند، تأکید کرده است. محدودیتهای شدید اعمالشده از سوی طالبان، توانایی زنان برای مشارکت در فعالیتهای رسانهای را بهشدت کاهش داده و تنوع و شمولیت در این صنعت را تضعیف کرده است.
بسیاری از خبرنگاران زن مجبور به ترک شغل خود شدهاند و کسانی که باقی ماندهاند، اغلب با تهدیدهای جدی یا محدودیتهای شدید مواجهاند. این تبعیض، نه تنها شغل بسیاری از زنان را از بین برده بلکه دسترسی عمومی به اطلاعات را نیز بهطور قابل توجهی محدود کرده است.
گزارش یوناما نشان میدهد که پس از بازگشت طالبان به قدرت، بسیاری از رسانههای افغانستان به دلیل مشکلات مالی، توقف کمکهای بینالمللی، و خروج گسترده خبرنگاران حرفهای از کشور، فعالیت خود را متوقف کردهاند.
ممنوعیت پخش موسیقی و محدودیتهای فرهنگی طالبان، در کنار کاهش درآمدهای تبلیغاتی و دسترسی آسان به رسانههای خارجی، بینندگان و درآمدهای رسانههای داخلی را کاهش داده است.
علاوه بر این، بسیاری از کارفرمایان رسانهها به دلیل ترس از خشم طالبان، خبرنگاران زندانیشده را رها کرده و افراد دیگری را جایگزین آنها کردهاند. این اقدامها، امنیت شغلی خبرنگاران را بیش از پیش به خطر انداخته است.
روزا اوتونبایوا، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در افغانستان، ضمن تأکید بر نقش حیاتی رسانههای آزاد در هر جامعه، گفت: «خبرنگاران و کارکنان رسانهای در افغانستان اغلب با قوانین نامشخص، ارعاب و بازداشتهای خودسرانه مواجهاند. آزادی رسانه یک ضرورت است، نه یک انتخاب.»
ولکر ترک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، نیز از طالبان خواست تا به قوانین بینالمللی پایبند باشند و امنیت خبرنگاران، بهویژه زنان، را تضمین کنند. او افزود: «رسانههای آزاد برای تضمین شفافیت و پاسخگویی حیاتی هستند و باید از آنها حمایت شود.»
این گزارش خواستار تلاشهای جهانی برای حمایت از خبرنگاران و رسانههای افغانستان شده و هشدار داده است که کاهش منابع مالی و محدودیتهای طالبان، دسترسی افغانها به اطلاعات ضروری و بشردوستانه را بهشدت کاهش داده است.
یوناما از طالبان خواسته است تا نقش رسانههای آزاد در جامعه را به رسمیت بشناسند و اقدامات عملی برای حفاظت از خبرنگاران، بهویژه زنان، در برابر خشونت و تبعیض انجام دهند.