فرخنده: دیده‌بان حقوق بشر در گزارش سالانه خود از تشدید نقض حقوق بشر در افغانستان در سال ۲۰۲۴ ابراز نگرانی کرده است. این گزارش نشان می‌دهد که قوانین و مقررات جدید طالبان نقض حقوق زنان و دختران را به طور چشمگیری افزایش داده و شرایط زندگی برای میلیون‌ها افغان را دشوارتر کرده است.
طبق این گزارش، طالبان در سال گذشته فرمان‌هایی صادر کردند که حقوق اساسی زنان و دختران را به شدت محدود کرده است. تحصیل، اشتغال و آزادی حرکت زنان و دختران به‌شدت محدود شده است. دختران از تحصیلات متوسطه و دانشگاهی محروم شدند و زنان از حضور در اماکن عمومی، ورزش و دریافت خدمات صحی بدون همراهی مرد منع شدند. در ماه آگوست ۲۰۲۴، طالبان قانونی را تصویب کردند که زنان را از سفر بدون سرپرست مرد یا استفاده از وسایل نقلیه عمومی منع می‌کند. همچنین، پوشش صورت در ملاء عام برای زنان اجباری شده و آواز خواندن یا شنیده شدن صدای زنان در خارج از خانه نیز ممنوع شده است.
در کنار این محدودیت‌ها، بحران اقتصادی افغانستان به شدت وضعیت زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده است. دیده‌بان حقوق بشر گزارش می‌دهد که بیش از ۲۳.۷ میلیون افغان در سال ۲۰۲۴ به کمک‌های بشردوستانه نیاز داشتند، که شامل ۲.۹ میلیون نفر که در آستانه گرسنگی قرار دارند. زنان و دختران به دلیل ممنوعیت‌های طالبان در اشتغال و محدودیت‌های حرکتی به‌طور نامتناسبی از این بحران آسیب دیده‌اند. علاوه بر این، ممنوعیت تحصیلات برای زنان و دختران منجر به کمبود کارکنان بهداشتی زن در افغانستان شده است.
گزارش همچنین بر نقض آزادی بیان در افغانستان تأکید می‌کند. طالبان آزادی رسانه‌ها را به شدت محدود کرده‌اند و ده‌ها خبرنگار را بازداشت کرده‌اند. طالبان پخش زنده برنامه‌های سیاسی و انتقاد از دولت را ممنوع کرده‌اند و تنها به مصاحبه با افراد تأییدشده اجازه داده‌اند. خبرنگاران پس از بازداشت‌های خودسرانه، تحت شکنجه و تهدید قرار گرفته‌اند و در برخی موارد از دسترسی به حقوق قانونی خود محروم شده‌اند.
دیدبان حقوق بشر همچنین به حملات گروه داعش علیه اقلیت‌های مذهبی و قومی در افغانستان اشاره می‌کند. این حملات شامل انفجارها و تیراندازی‌هایی بود که منجر به کشته و زخمی شدن ده‌ها غیرنظامی، به ویژه هزاره‌ها، شد. طبق گزارش، دستکم ۶۷ نفر در حملات مختلف داعش کشته شدند. همچنین، در ماه می ۲۰۲۴، تیراندازی‌های مرزی توسط نیروهای امنیتی پاکستان به کشته شدن ۲۵ غیرنظامی منجر شد.
دیده‌بان حقوق بشر همچنین گزارش می‌دهد که در سال ۲۰۲۴، ۹۸ مورد دستگیری و بازداشت خودسرانه توسط طالبان ثبت شده است. علاوه بر این، ۲۰ مورد شکنجه و بدرفتاری با مقامات دولتی و نظامیان پیشین گزارش شده که در برخی موارد منجر به کشته شدن نیروهای امنیتی دولت پیشین شده است. دگرباشان جنسی نیز به دلیل هویت یا گرایش جنسی خود با آزار و شکنجه مواجه شده‌اند.
این گزارش همچنین به وضعیت مهاجران افغانستانی اشاره دارد که پس از آغاز اخراج مهاجران از پاکستان در اواخر سال ۲۰۲۳، بیش از ۶۶۵ هزار مهاجر به افغانستان بازگشته‌اند. بسیاری از این افراد که دهه‌ها در پاکستان زندگی کرده بودند، با مشکلات اقتصادی و کمبود مسکن در افغانستان مواجه شده‌اند.
دیده‌بان حقوق بشر با اشاره به گزارش دفتر حقوق بشر ملل متحد، از کشورهای جهان خواسته است تا در برابر نقض حقوق بشر در افغانستان مسئولیت‌پذیری کنند. این سازمان همچنین از جامعه بین‌المللی خواسته است تا فشارها بر طالبان را افزایش داده و از ایجاد سازوکارهای مستندسازی برای پیگیری نقض حقوق بشر در افغانستان حمایت کند.
در پایان، دیده‌بان حقوق بشر تأکید کرده است که وضعیت حقوق بشر در افغانستان تحت حاکمیت طالبان به شدت بحرانی است و نیاز به اقدام فوری و موثر از سوی جامعه جهانی برای مقابله با نقض‌های گسترده حقوق بشر وجود دارد.