
فرخنده: هیئت معاونت ملل متحد در افغانستان (یوناما) در تازهترین گزارش خود اعلام کرده است که طالبان با اعمال سیاستهای سختگیرانه و مداخلات گسترده در محتوای رسانهها، آزادی بیان و فعالیتهای رسانهای را به شدت محدود کردهاند.
براساس این گزارش، خبرنگاران زن به طور خاص با محدودیتها و چالشهای بیشتری مواجه هستند. از جمله این چالشها میتوان به عدم دسترسی به اطلاعات، ممانعت از حضور در نشستهای خبری طالبان و محدودیت در فعالیتهای میدانی اشاره کرد.
یوناما تأکید کرده است که زنان خبرنگار اغلب از شرکت در نشستهای خبری طالبان محروم شده یا در صورت حضور، مجبور به نشستن در انتهای اتاق میشوند. همچنین، برخی مقامات طالبان از مصاحبه با خبرنگاران زن خودداری کردهاند که این امر نقش زنان خبرنگار را به فعالیتهای داخلی دفاتر محدود کرده است.
در این گزارش آمده است که پس از تسلط طالبان بر افغانستان، مشکلات اقتصادی رسانهها شدت بیشتری یافته است. کاهش درآمدها و قطع حمایتهای مالی از سوی نهادهای بینالمللی باعث شده است بسیاری از رسانهها فعالیتهای خود را متوقف یا محدود کنند.
به عنوان نمونه، در ولایت تخار، رادیو تلویزیون ملی افغانستان از اواسط اکتبر تا اوایل دسامبر فعالیتهای خود را متوقف کرده است. همچنین برخی شبکههای تلویزیونی به دلیل فشارهای طالبان، نشرات خود را بدون پخش تصاویر موجودات زنده ادامه میدهند.
گزارش یوناما نشان میدهد که طالبان در برخی ولایتها، خبرنگاران را به صورت شفاهی ملزم به توقف پخش تصاویر موجودات زنده کردهاند. به عنوان مثال، تلویزیون خصوصی آرزو به دلیل اتهامات مبنی بر «نقض اصول اسلامی» تعطیل شد و تعدادی از کارمندان آن بازداشت شدند. با وجود آزادی این کارمندان در اواسط دسامبر، این شبکه همچنان تعطیل باقی مانده است.
در همین حال، ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان، در تاریخ ۲۶ نوامبر اعلام کرد که هیچ رسانهای مورد خشونت قرار نگرفته و بازداشت خبرنگاران را رد کرد. وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان نیز ادعاهای مربوط به محدودیت رسانهها را شایعه خوانده و خواستار ارائه شواهد مستند شده است.
یوناما در گزارش خود تأکید کرده است که تطبیق قانون امر به معروف و نهی از منکر توسط طالبان، آزادی بیان را بیشتر محدود کرده است. بر اساس این قانون، رسانهها ملزم به رعایت اصولی چون عدم پخش تصاویر موجودات زنده و اجتناب از محتوای مخالف شریعت اسلامی شدهاند.
این سیاستها منجر به تعطیلی یا محدودیت فعالیت بسیاری از رسانهها در ولایتهای مختلف از جمله قندهار و هلمند شده است. یوناما همچنین به مواردی چون دستگیری خودسرانه افراد به دلیل کوتاه کردن ریش یا پخش موسیقی در مراسمها اشاره کرده و این اقدامات را نقض آشکار آزادیهای مدنی و حقوق بشر دانسته است.
این گزارش نگرانیهای جامعه جهانی را در مورد آینده آزادی بیان و حقوق بشر در افغانستان افزایش داده است. یوناما از جامعه جهانی خواسته است تا به حمایت از رسانهها و خبرنگاران در افغانستان ادامه داده و برای حفظ حقوق بنیادین آنها تلاش کند.