فرخنده: پرستو نادری” اسم مستعار”، دانشجوی ۲۲ ساله افغانستان، روزهای خود را با امید و آرزو در کلاس‌های دانشگاه در عمان سپری می‌کرد. اما روزی که ایمیلی از برنامه بورسیه تحصیلی زنان افغانستان (WSE) دریافت کرد، تمام رویاهایش در یک لحظه فرو ریخت. در ایمیل آمده بود که دولت جدید ایالات متحده آمریکا تصمیم گرفته است که بودجه این برنامه را قطع کند و تمام بورسیه‌ها به پایان خواهند رسید.
این تصمیم تنها مختص به WSE نبود؛ بلکه یکی از ۶۰۰۰ برنامه‌ای بود که از سوی اداره توسعه بین‌المللی آمریکا (USAID) لغو شده است. اما برای دخترانی که برای تحصیل و ساختن آینده‌ای بهتر تلاش می‌کردند، این فقط یک تصمیم سیاسی نبود، بلکه نابودی یک رؤیا بود.
پس از انتشار این خبر، دانشجویان دختر افغانستان که با این بورسیه در کشورهای مختلف مشغول تحصیل بودند، دچار شوک و اضطراب شدیدی شدند. آنها نه تنها از دست دادن فرصت تحصیل را تجربه می‌کردند، بلکه آینده‌شان در هاله‌ای از ابهام فرو رفته بود.
WSE اعلام کرد که تمام دانشجویان باید به افغانستان بازگردند و این خبر بر استرس آنها افزود. کشوری که بسیاری از این دختران از آن فرار کرده بودند، دیگر برایشان امن نبود. بازگشت به افغانستان، به‌معنای از دست دادن امیدها و شاید مواجهه با سرنوشتی نامعلوم بود.
ناهید اسم مستعار، یکی از دانشجویان این برنامه، می‌گوید: “برای رسیدن به اینجا، من سال‌ها زحمت کشیدم. حالا در یک لحظه، با یک ایمیل، تمام تلاش‌هایم بی‌نتیجه شد.” او می‌افزاید که این تصمیم نه‌تنها آینده فردی آنها را تحت تأثیر قرار داده، بلکه ضربه‌ای بزرگ به حقوق زنان در افغانستان نیز محسوب می‌شود.
بسیاری از این دختران در ترس و وحشت از آینده‌ای نامشخص به سر می‌برند. آنها نگران‌اند که در افغانستان، دیگر اجازه ادامه تحصیل را نداشته باشند. این دانشجویان در اعتراض به این تصمیم می‌گویند: “ما نمی‌دانیم وقتی به افغانستان بازگردیم، چه سرنوشتی در انتظارمان است. تحصیل برای زنان در افغانستان تقریباً غیرممکن شده است.”
با وجود این شرایط دشوار، برخی از دانشجویان تلاش کرده‌اند تا صدای خود را به گوش جهانیان برسانند. پرستو در تماس با” رسانه فرخنده” نگرانی‌های خود را ابراز کرده است. او م ی‌گوید: “آمریکا نباید تحصیلات را قربانی سیاست‌هایش کند. ما فقط می‌خواهیم درس بخوانیم، چرا این حق از ما گرفته می‌شود؟”
این دانشجویان از دولت آمریکا و سازمان‌های بین‌المللی می‌خواهند که این تصمیم را بازبینی کنند. آنها باور دارند که تحصیل نباید تحت تأثیر تغییرات سیاسی قرار گیرد. “این فقط یک برنامه آموزشی نیست، بلکه آینده هزاران دختر افغانستان است که حالا در خطر نابودی قرار گرفته است.”
از لحظه دریافت ایمیل، دانشجویان دیگر نمی‌توانند روی درس‌هایشان تمرکز کنند. “هر لحظه فکر می‌کنیم که چه اتفاقی خواهد افتاد. دیگر نمی‌توانیم بخوابیم، نمی‌توانیم درس بخوانیم، فقط ترس و استرس داریم.”
برای بسیاری از این دانشجویان، بازگشت به افغانستان حتی به‌معنای قرار گرفتن در معرض خطر است. برخی از خانواده‌های آنها نیز از این وضعیت آگاه شده‌اند و نگران امنیت دخترانشان هستند. پرستو می‌گوید “پدرم گفت اگر برگردم، معلوم نیست چه بر سرم بیاید. اما چاره‌ای ندارم، دیگر جایی برای ماندن ندارم.”
WSE اعلام کرده است که فردا جلسه‌ای برگزار خواهد شد تا به سؤالات دانشجویان پاسخ دهد. اما بسیاری از آنها معتقدند که هیچ پاسخی نمی‌تواند اضطراب آنها را کاهش دهد. “آنها نمی‌خواهند فقط جواب بشنوند، آنها می‌خواهند که این تصمیم لغو شود.”
WSE گفته است که تا زمان خروج دانشجویان، هزینه‌های اقامت، غذا و بیمه آنها را تأمین خواهد کرد. اما این کمکی به آینده آنها نمی‌کند. آنها می‌گویند “ما نمی‌خواهیم فقط برای چند هفته دیگر تأمین مالی شویم، ما می‌خواهیم آینده‌مان حفظ شود.”
این تصمیم در سطح جهانی نیز واکنش‌هایی را برانگیخته است. فعالان حقوق بشر معتقدند که قطع این بورسیه‌ها نشان‌دهنده نادیده گرفتن تعهدات آمریکا در حمایت از زنان افغانستان است. “آمریکا همیشه ادعا کرده که حامی حقوق زنان است، اما حالا اولین چیزی که قربانی می‌شود، تحصیل دختران است.”
دانشجویان افغانستان از سازمان‌های بین‌المللی، دانشگاه‌ها و فعالان حقوق بشر درخواست کمک کرده‌اند. آنها می‌خواهند که صدای اعتراض‌شان به گوش مقامات آمریکایی برسد و این تصمیم بازبینی شود.
با تمام این ناامیدی‌ها، این دانشجویان هنوز امید دارند. آنها باور دارند که اگر صدایشان شنیده شود، شاید بتوانند تغییری ایجاد کنند. این دانشجویان در یک برنامه اعتراضی گفته‌اند”ما برای تحصیل جنگیده‌ایم و تسلیم نخواهیم شد. شاید این پایان یک برنامه باشد، اما نباید پایان رؤیاهای ما باشد.”
پایان بورسیه WSE، آینده تحصیلی صدها دانشجوی دختر افغانستان را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است. در حالی که دولت آمریکا تصمیم به قطع حمایت گرفته است، این دانشجویان همچنان امیدوارند که راهی برای ادامه تحصیل پیدا کنند. اما آیا این صداها شنیده خواهد شد؟
گزارش: ش ج