فرخنده: در کشوری که دهه‌ها جنگ، فقر و بی‌عدالتی اجتماعی بر روان جمعی مردم سایه انداخته، زنان افغانستان اکنون با یکی از نادیده‌گرفته‌شده‌ترین بحران‌های صحی و اجتماعی دست و پنجه نرم می‌کنند: اعتیاد.
سازمان صحی جهان (WHO) اعلام کرده که حدود چهار میلیون نفر – یعنی نزدیک به ۱۰ درصد جمعیت افغانستان – به اختلال‌های ناشی از مواد مخدر مبتلا هستند. در میان این آمار تکان‌دهنده، هزاران زن افغان نیز حضور دارند که در سکوت، تبعیض و محرومیت، بار سنگین اعتیاد را بر دوش می‌کشند.
حنان بلخی، مدیر منطقه‌ای سازمان صحی جهان برای شرق مدیترانه، پس از بازدید از مرکز ۱۰۰ بستر درمان اعتیاد ویژه زنان و کودکان در کابل، وضعیت این بیماران را نگران‌کننده اما امیدبخش خوانده است. وی گفته که «قدرت و استقامت زنانی که با عزت نفس در حال درمان‌اند، تحسین‌برانگیز است» و افزود که «همه سزاوار فرصتی برای بهبود و امیدواری هستند.»
در کشوری که زنان اغلب از دسترسی به خدمات درمانی محروم‌اند، مراکز ویژه برای درمان اعتیاد زنان، روزنه‌ای از امید ایجاد کرده است. این مراکز نه تنها به نیازهای صحی پاسخ می‌دهند، بلکه فضای امنی برای ترمیم کرامت از دست‌رفته زنان فراهم می‌سازند.
با آنکه از آغاز سال ۲۰۲۴ میلادی تا ماه می، بیش از ۷۱ هزار بیمار در مراکز درمانی تحت حمایت سازمان صحی جهان مداوا شده‌اند، هنوز هم شمار زیادی از زنان معتاد، به دلیل stigma اجتماعی، محدودیت‌های فرهنگی و نبود حمایت خانواده، از دریافت کمک محروم می‌مانند.
گزارش‌ها حاکی از آن است که بسیاری از این زنان، قربانی خشونت خانوادگی، ازدواج‌های اجباری یا فقر شدید بوده‌اند؛ شرایطی که زمینه‌ساز افتادن به دام اعتیاد شده است. بازتوانی این زنان نه تنها نیازمند امکانات طبی، بلکه مستلزم یک تغییر نگرش اجتماعی و سیاسی در قبال زنان آسیب‌پذیر است.
در حالی‌که بحران اعتیاد در افغانستان همچنان در حال گسترش است، نقش نهادهای بین‌المللی و تلاش زنان شجاعی که برای بازیابی زندگی‌شان مبارزه می‌کنند، نقطه‌ی امیدی است که نباید نادیده گرفته شود. بازسازی یک جامعه سالم، بدون نجات زنان آن از چنگال اعتیاد، ممکن نیست.