فرخنده: در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل، عادله راز، سفیر پیشین افغانستان در این سازمان، با تأکید بر لزوم راه‌حل‌های درون‌زا و مشارکتی برای آینده سیاسی افغانستان، هشدار داد که روندهای صلح بدون تضمین حضور واقعی مردم افغانستان، به ویژه زنان و اقلیت‌ها، به شکست منجر خواهد شد.
خانم راز در این نشست، که با حضور دیپلمات‌ها، فعالان حقوق بشر و نمایندگان نهادهای بین‌المللی برگزار شده بود، گفت:
«تجربه دو دهه گذشته و تحولات سه سال اخیر به ما نشان داده که صلح بدون فراگیری واقعی، صرفاً یک توافق‌نامه روی کاغذ است، نه راهی به سوی آینده‌ای پایدار.»
او با اشاره به گفت‌وگوهای صورت‌گرفته در این نشست، سه توصیه کلیدی را از سوی شرکت‌کنندگان برجسته کرد:
-
تضمین مشارکت واقعی همه اقشار جامعه – از جمله زنان، جوانان، اقلیت‌های قومی و مذهبی و جامعه مدنی – در فرآیندهای کلان سیاسی؛
-
ایجاد معیارهای روشن و ابزارهای پاسخ‌گویی مؤثر برای جلوگیری از نقض حقوق بشر و حفظ کرامت انسانی؛
-
تقویت راه‌حل‌های بومی و هدایت‌شده توسط افغان‌ها، به‌گونه‌ای که مشروعیت سیاسی از دل جامعه افغانستان برخیزد، نه از بیرون تحمیل شود.
راز تأکید کرد که تلاش‌های بین‌المللی برای کمک به افغانستان، زمانی نتیجه‌بخش خواهد بود که از سطح بیانیه‌های سیاسی عبور کرده و به حمایت واقعی از مردم افغانستان، به‌ویژه فعالان مدنی در داخل کشور منجر شود.
او افزود:
«هیچ راه‌حل پایداری نمی‌تواند از بیرون دیکته شود. اگر مردم افغانستان احساس نکنند که مالک این روند هستند، هیچ توافقی دوام نخواهد آورد.»
این سخنان در حالی مطرح می‌شود که نگرانی‌ها درباره تمرکز قدرت در دستان طالبان، حذف سیستماتیک زنان از فضای عمومی، و حذف جامعه مدنی از مذاکرات بین‌المللی به شدت افزایش یافته است.
در پایان، سفیر پیشین افغانستان از کشورهای عضو سازمان ملل خواست تا در طراحی هرگونه نقشه‌راه سیاسی برای افغانستان، اصل شمولیت، شفافیت و پاسخ‌گویی را رعایت کنند و مانع از آن شوند که صدای مردم افغانستان، به‌ویژه زنان و جوانان، در هیاهوی تصمیم‌گیری‌های دیپلماتیک نادیده گرفته شود.