فرخنده: هم‌زمان با روز جهانی آموزگار، اتحادیه اروپا از تلاش‌ها و ایستادگی آموزگاران افغان، به‌ویژه آموزگاران زن، ستایش کرده است. اما در افغانستان تحت حاکمیت طالبان، فضا برای تجلیل از این روز، نه تنها فراهم نبود، بلکه با ممانعت و هشدار رسمی وزارت معارف طالبان همراه شد.
در حالی که جهان پنجم اکتوبر را با شعار «تجدید حرفه آموزگاری همچون یک حرفه مشارکتی» گرامی می‌دارد، آموزگاران افغان در شرایطی دشوار و بدون امکان برگزاری هرگونه مراسم، این روز را سپری کردند.
اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای گفته است که آموزش برای همه، کلید خودبسندگی و پیشرفت افغانستان است. این اتحادیه به‌ویژه از ایستادگی و شجاعت آموزگاران زن که در شرایط سرکوب و محدودیت‌ها همچنان به آموزش ادامه می‌دهند، قدردانی کرده است.
اما واقعیت درون افغانستان چیز دیگری‌ست. پس از بازگشت طالبان به قدرت، شمار زیادی از آموزگاران، به‌ویژه زنان، شغل خود را از دست داده‌اند. در تازه‌ترین اقدام محدودکننده، رهبر طالبان در تابستان ۱۴۰۳ فرمانی صادر کرد که بر اساس آن، معاش کارمندان زن، از جمله آموزگاران، به پنج هزار افغانی در ماه کاهش یافت. این کاهش چشم‌گیر درآمد، هزاران خانواده را با بحران معیشتی مواجه کرده است.
برخی گزارش‌ها از ولایت‌های مختلف نیز تأیید می‌کنند که طالبان در شماری از مکاتب مانع برگزاری مراسم بزرگداشت از روز معلم شدند. وزارت معارف طالبان به مکاتب دولتی و خصوصی هشدار داده بود که از تجلیل این روز خودداری کنند.
بر بنیاد آمار اداره بازرس ویژه آمریکا برای بازسازی افغانستان (سیگار) که سال گذشته منتشر شد، پیش از سقوط نظام جمهوری، در حدود ۲۲۶ هزار آموزگار در کشور فعالیت داشتند که بیش از ۸۱ هزار تن آنان زن بودند. اما تنها در سال نخست حکومت طالبان، دست‌کم ۱۴ هزار زن شغل خود را از دست داده‌اند، که اکثر آنان در بخش آموزش فعالیت داشتند.
در حالی که جامعه جهانی بر اهمیت آموزش، به‌ویژه برای دختران و زنان، تأکید دارد، سیاست‌های جاری طالبان راه را برای مشارکت مؤثر زنان در عرصه آموزش و پرورش تنگ‌تر کرده است. به‌نظر می‌رسد روز جهانی معلم در افغانستان، به‌جای تجلیل و امید، به نماد خاموشی و محرومیت تبدیل شده است.